Avcılar kıyısına cuma günü inenler gördükleri karşısında şaşırdı. Binlerce büyük denizanasının kıyıdaki kum yahut kayalıkların yanına geldiği, kıyısı doldurduğunu görenler bunları endişe yaşadı. İBB’ye bağlı İstanbul Etraf İdaresi Sanayi ve Ticaret A.Ş. (İSTAÇ) grupları sabah günün birinci ışıkları ile birlikte Avcılar kıyısına gelerek ellerindeki tırmıklarla sudaki ve kıyıya vuran her biri en az 1 kilo yükündeki denizanalarını tek tek toplamaya başladı. Tıpkı çalışmanın Yeşilköy ve etrafındaki kıyıda de yapıldığı belirtildi. Avcılar kıyısındaki denizanaları drone ile havadan da görüntülendi. Denizanaları İstanbul Boğazı’nda da görüntülenmişti. Lakin Boğaz’daki denizanaları daha küçük uzunluktaydı.
“DENİZANALARINDA, BOĞAZDA AĞIR OLARAK ESEN LODOS VE POYRAZA BAĞLI ARTIŞ VAR”
Denizanalarındaki artışı kıymetlendiren İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Melek İşinibilir Okyar, “Marmara Denizi’nde uzun vakitten beri ağır denizanası artışları görülüyor. Bunların çeşitli sebepleri var. Global ısınma, evsel ve endüstriyel kirlilik, çok balıkçılık ve kıyısal alanda yapılan yapılaşmaya bağlı olarak denizanalarının sayılarında artış görülüyor. Fakat bu geçen birkaç günden beri boğazda gördüğümüz denizanası artışlarının sebebi, boğazda ağır olarak esen lodos ve poyraza bağlı olarak açıklarda yahut daha derinlerde bulunan ve dalga hareketlenmeleri ile çıkan denizanalarının kıyılarda birikmesi sonucu görülen bir olay” dedi.
“DENİZLERİ NE KADAR KİRLETİRSEK BİZ BU DENİZANALARINI O KADAR ÇOK GÖRECEĞİZ”
Prof. Dr. Okyar, “Şimdi denizleri ne kadar kirletirsek biz bu denizanalarını o kadar çok göreceğiz. Fakat denizlerimiz tertemiz olsa, denizanası hiç görmeyecek miyiz? Hayır. Denizanaları doğal ekosistemin bir modülü. Bunların da doğal ekosistemin bir modülü. Bunların da doğal ekosisteminin içinde üstlendikleri bir misyonları var. Yani bunların da üzerinden beslenen canlılar var. Onlara da gereksinim gösteren canlılar var. Lakin biz deniz ortamını ne kadar kirletirsek o kadar bu canlıların çoğalması için ortam yaratmış oluyoruz. Kirlettikçe larva evreleri için onlara tutunacak bir alan yaratmış oluyorsunuz. Misal halde denizlerde fazla ölçüde görülen plastikler de plastik kirliliği de buna bir örnek aslında. Örneğin denizde yüzen plastik bir su şişesi, denizanası larvası için kendini sabitleyeceği bir tabandır. Bu formda siz ona hem olmayan bir tabanı hazırlamış oluyorsunuz ve bu tabanla denizanaları, istediği yere kadar göç edebiliyor” halinde konuştu.
AVCILAR SAHİLİNDEKİLER ‘DENİZ CİĞERİ’ TİPİNDEN
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) İdare Şurası üyesi, Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Tıp Fakültesi öğretim üyesi Dr. Selin Gamze Sümen, Avcılar kıyısında görülen denizanasının ‘Deniz ciğeri’ olarak bilinen ‘Rhizostoma Pulmo’ tipinden olduğunu söyledi. Dr. Sümen, bu denizanalarının ‘Hafif zehirli’ olduğunu, ölmek üzere olan yahut meyyit denizanalarının vakit zaman kıyıya vurmasının doğal kabul edildiğini belirtti. Dr. Selin Gamze Sümen, şu bilgileri verdi:
ZEHİRLENME HALİNDE NE YAPILABİLİR?
“Denizanalarından kaynaklanan zehirlenme belirtileri, şahıstan şahsa değişebilir. Dokunulan bölgede bölgede kızarıklık şişlik, ağrı, uyuşma üzere lokal cilt belirtileri olabilir. Kişinin alerjisi varsa önemli kalp kasılması da görülebilir. Suda yüzüyorsak denizanası teması sırasında çabucak sudan çıkmak, sakin olmak lazım. Denizanasının değdiği ciltte kızarıklık şişlik yanma kaşıntı ağrı bazen uyuşma olabilir. Kişinin alerjiye hassas olması durumunda bulantı kusma ishal görülebilir. Düşük tansiyon nefes darlığı kas kasılması havale nöbet olarak daha önemli sistemik belirtiler görülebilir. Denizanalarına denizde yahut karada dokunulmamalıdır. Bedene değen yerlerde deriye yapışan modülleri varsa deniz suyuyla yıkandıktan sonra cımbız yardımıyla bunlar uzaklaştırılmalıdır. Denizanalarının kesimleri asla çeşme suyu ile yıkanmamalı, üzeri havlu yahut bezle ya da buz ile ovuşturmamalıdır. Bol sirkeyle yıkayarak ya da sirkeye batırılmış pak pamuk ya da bez kesimleri ile 10 dakika tutularak müdahale edilmelidir. Akabinde etkisiz hale gelmiş zehir kapsüllerini uzaklaştırmak için tıraş köpüğü uygulayıp derideki yapışanları bıçak yahut kredi kartının keskin olmayan kenarı ile sıyrılmalıdır. Kusma, baş dönmesi ve tansiyon düşüklüğü nefes darlığı oluşursa 112’den yardım alınarak acil tıp Kliniğine yaralanan kişi yönlendirilmelidir.”
KIYIDA KENDİLİKLERİNDEN YOK OLUYORLAR
Dr. Selin Gamze Sümen, denizanalarının yüzde 90’ının su olduğunu, kıyıya vurduktan bir müddet sonra kumda kuruyarak yok olduklarını anlattı. Denizanaları toplu ölümlerinin nedenleri ortasında iklim değişikliği, deniz suyu sıcaklığının artışı, kıyılarda yapılaşmanın artmasının gösterilebileceğini belirten Dr. Sümen, “İklim değişikliğinin deniz ve kıyılarında yarattığı değişimleri izliyoruz. Denizanalarına ait emsal imgeleri Kuzey Ege’de Çanakkale açıklarında da görmüştük” diye ekledi.
Milliyet
